NATO-nun şimala doğru genişlənməsi: prosesin ilk qalibi Ankara oldu (ŞƏRH)

Finlandiya prezidenti Sauli Niinistö qeyd edib ki, Helsinki Türkiyə ilə yaxşı ikitərəfli münasibətləri ilə fəxr edir.

 

"Biz razıyıq ki, Türkiyənin bir NATO üzvü kimi təhlükəsizlik məsələləri həll olunmalıdır. Biz terrorla mübarizəyə ciddi yanaşır və terrorçuluğun bütün formalarını pisləyirik”.

Finlandiya və İsveç rəsmilərinin belə bir açıqlaması o anlama gəlir ki, hər iki ölkə NATO qapılarının üzlərinə açılması üçün Ankaraya güzəştə getmək niyyətindədir. Aydın məsələdir ki, onların belə mövqe bildirmələri Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın tutduğu prinsipial və qəti mövqedən qaynaqlanır.

 

Belə ki, Ərdoğan sözügedən iki ölkənin terrora qarşı qəti mübarizə aparmadığı, PKK terrorçularına yer verməyi dayandırmadığı təqdirdə, NATO-ya üzvlüyünün mümkünsüz olduğunu deyib. Türkiyə Prezidenti NATO-nu terror təşkilatlarının yuvasına çevrilməkdən qorumaq üçün belə bir addımın atılması vacibliyini vurğulayıb. Ehtimal etmək olar ki, bu mənada Vaşinqtonda İsveç və Finlandiya liderlərinə anladıblar ki, Şimali Avroatlantika alyansına üzv olmaq üçün Türkiyənin tələblərinin yerinə yetirilməsindən başqa digər çıxış yolları yoxdur. Ona görə də həmin ölkənin liderləri yuxarıda qeyd edilən bəyanatla çxıış etmək məcburiyyətində qalıblar.

 

Bu güzəştlər isə Finlandiya və İsveçdə yuva salan PKK üzvlərinin neytrallaşdırılması, onların bu ölkələrdəki müxtəlif qruplarının fəaliyyətinin qadağan edilməsi ilə baş çata bilər. Ancaq bütün hallarda PKK – ya bağlı şəxslərin Türkiyəyə ekstradisiyası inandırıcı deyil. İstisna deyil ki, bundan sonra həmin PKK ilə bağlı olan simalar başqa ölkələrdə, məsələn, Finlandiya və İsveçə qonşu olan Norveç və Danimarkada fəaliyyətlərini davam etdirsinlər. Bu müstəvidə ABŞ Ankaranı razı salmaq üçün bəzi məsələlərdə onun maraqlarına cavab verən addımlar ata bilər. Ağ Ev Ankaraya F-16, F-35 qırıcı təyyarələrinin verilməsinə yəqin ki, "yaşıl işıq” yandıracaq. Bir sözlə, NATO gözəl anlayır ki, İsveç və Finlandiyanın quruma üzv olması Türkiyənin istəyinin tam olmasa da, əsas məqamları nəzərə alaraq müəyyən dərəcədə həyata keçməsindən keçir. Ona görə də, görünən odur ki, bu məsələdə Türkiyəyə güzəştə gediləcək.