Ölkə 15:53 03.06.2023

İstanbulun inciləri - 400 illik Sultan Əhməd Məscidi (FOTO/VİDEO)

Türkiyənin Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə türkdilli ölkələrdən olan jurnalistlərin qardaş ölkəyə növbəti səfəri reallaşıb. Bu dəfə media təmsilçiləri İstanbul, Sakarya və Bolu şəhərlərinə səfər edib. 29 may - 1 iyun tarixlərini əhatə edən səfərdə 4 türkdilli ölkədən - Azərbaycan, Özbəkistan, Qazaxıstan və Qırğızıstandan jurnalistlər iştirak edib.

Bu səfərin özəlliyi həm də o idi ki, jurnalistlərin səfərinin ilk günü İstanbulun fəthinin 570-ci il dönümünə təsadüf edib. Belə İstanbul məhz 29 may 1453-cü ildə fəth olunub.

Həmin dövrdə Konstantinopol adlanan şəhər 6 aprel-29 may 1453-cü ildə mühasirədə qalıb. Nəticədə Osmanlı hökmdarı II Mehmedin komandanlığındakı birliklər Bizans İmperiyasının paytaxtı olan Konstantinopolu ələ keçirib. Bundan öncə Konstantinopol dəfələrlə mühasirəyə alınsa da, onu fəth etmək II Mehmedə nəsib olub.

İstanbulun fəthinin 570-ci ilində şəhərdə müxtəlif tədbirlər keçilib.

Səfərin ilk günü türkdilli ölkələrdən olan jurnalistlər İstanbul bir sıra tarixi yerləri ziyarət edib ki, onlardan da biri Sultan Əhməd Məscidi olib.

Sultan Əhməd Məscidi 1609-1617-ci illər arasında Osmanlı Sultanı I Əhməd tərəfindən İstanbuldakı tarixi yarımadada Memar Sedefkar Mehmed Ağa tərəfindən tikilib. Göy, yaşıl və ağ İznik qaşıları ilə bəzədildiyi, yarım günbəzləri və böyük günbəzinin içi əllə çəkilmiş əl işləri ilə bəzədildiyi üçün avropalılar tərəfindən "Göy məscid” adlandırılıb. 1935-ci ildə Ayasofyanın məsciddən muzeyə çevrilməsinən sonra Sultan Əhməd İstanbulun əsas məscidinə çevirilib.

Sultan Əhməd külliyəsiylə birlikdə İstanbulun ən böyük tarixi abidələrindən biridir. Bu kompleks məscid, mədrəsələr, sultan köşkü, arasta, mağazalar, türk hamamı, fəvvarələr, türbə, xəstəxana, ibtidai məktəb, imarətxana və kirayə otaqlarından ibarətdir. Bu tikililərin bəziləri günümüzə qədər gəlib çatmayıb.

Binanın memarlıq və sənət baxımından ən diqqət çəkən cəhəti 20.000-dən çox İznik çini ilə bəzədilməsidir. Bu kirəmitlərin bəzəklərində sarı və mavi tonlarda ənənəvi bitki motivlərindən istifadə edilib ki, bu da binanın sadəcə bir ibadət yeri olmadığını göstərir. Hündürlüyü 43 metr olan mərkəzi günbəzin diametri 23,5 metrdir. Məscidin içərisi 200-dən çox rəngli şüşə ilə işıqlandırılıb. Yazılarını Diyarbəkirli Seyyid Kasım Qubari yazıb. Ətrafdakı tikililərlə kompleks təşkil edir və Sultan Əhməd Türkiyənin altı minarəli ilk məscididir.

Sultan Əhməd məscidi Türkiyədə 6 minarəli 5 məsciddən biridir. Digər 4-ü İstanbuldakı Çamlıca Məscidi, İstanbul Arnavutköydəki Taşoluk Yeni Məscidi, Adanadakı Sabancı Məscidi və Mersindəki Muğdat Məscididir.

Minarələrin sayı bəlli olanda sultanı təkəbbürdə ittiham ediblər, çünki o dövrdə Məkkədəki Kəbədə də 6 minarə var idi. Sultan Məkkədə (Məscid-Haram) yeddinci minarəni tikdirməklə bu problemi həll edib.