Dünya 13:19 01.03.2023

Sanksiyalar işləmir: Silahlar üçün Qərb komponentləri Rusiyaya hələ də satılır

Rusiyanın Ukraynaya qarşı müharibədə və hərbi cinayətlər törətməkdə istifadə etdiyi silahlarda Qərb istehsalı olan komponentlər tam miqyaslı işğaldan sonra bir neçə ay ərzində işğalçı ölkəyə göndərilir.

Qaynarinfo xəbər verir ki, bu barədə İnsan Hüquqları üzrə Beynəlxalq Tərəfdaşlıq (IPHR) və Müstəqil Antikorrupsiya Komissiyasının (NAKO, Transparency İnternational təşkilatı) hesabatında deyilir.

Beləliklə, Qərbin ikili təyinatlı komponentləri 2022-ci ilin sonunda da Rusiyaya gəlməyə davam edir. Xüsusilə, Qərb komponentləri Rusiyanın iddia edilən hərbi cinayətlərində iştirak edən silahlarda istifadə olunub və istifadə olunur.

Gömrük məlumatları göstərir ki, üç Qərb texnologiya şirkəti 2022-ci ilin noyabr ayında Rusiyaya milyonlarla dollar dəyərində minlərlə komponent ixrac etməyə davam edib. Onlardan ikisi Rusiyanın öz hərbi texnikasını istehsal etmək və təmir etmək istədiyi ikili təyinatlı komponentlər istehsal edir, biri isə Rusiya ordusunun naviqasiya və hədəf təyini üçün ehtiyac duyduğu xüsusi komponent növünü istehsal edir.

Ticarət məlumatları göstərir ki, Harting, Trimble və TE Connectivity tərəfindən istehsal olunan komponentlər Rusiyaya rəsmi distribyutorlar və ya Honq Konq və Türkiyə kimi üçüncü ölkələr vasitəsilə idxal olmağa davam edir.

Hesabatda belə nəticəyə gəlinir ki, yaşayış binalarına, mülki infrastruktura və elektrik stansiyalarına hücumlar kimi iddia edilən hərbi cinayətləri həyata keçirmək üçün istifadə edilən dörd əsas Rusiya silah sistemi müxtəlif dərəcədə Qərb istehsalı olan komponentlərdən asılıdır.

Eyni zamanda, Rusiyanın Qərbin ikili təyinatlı texnologiyalarına çıxışını məhdudlaşdırmağa yönəlmiş mövcud sanksiyalar, qaydalar və onların icrası yetərli deyil, bunu Kremlin ehtiyac duyduğu belə komponentləri istehsal edən şirkətlərin Rusiyaya ixracının davam etməsi sübut edir.

Hesabatın müəllifləri hesab edirlər ki, siyasətçilər və biznes qurumları problemi tanımalı və ictimai şəkildə etiraf etməli, mövcud sanksiyaları və ixrac nəzarətini nəzərdən keçirməli və son istifadəçinin izlənməsini təkmilləşdirməlidir.

Nizami Bağırov